Türk Ayranı İhracatı: Suudi Arabistan, BAE ve Mısır’a Giden Markalar (2025)
Türk ayranı, son yıllarda Orta Doğu ve Kuzey Afrika pazarlarında giderek daha fazla tanınıyor ve tüketilmeye başlanıyor. Özellikle Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır gibi ülkelerde, Türk mutfak kültürüne olan ilginin artması, Türk dizilerinin popülaritesi ve artan sayıda Türk restoranının açılmasıyla birlikte, ayran da bu kültürel akımın önemli bir parçası haline geldi. Geleneksel olarak şerbet veya soda tüketilen bu ülkelerde, ayranın tuzu, köpüğü, kremalı kıvamı ve doyurucu yapısı, tüketici tarafından farklı ve lezzetli bir alternatif olarak değerlendiriliyor. Bu bağlamda, Pınar, Sütaş, Eker Süt, Marmara Süt Ürünleri ve Konya Süt Ürünleri (KOSÜT) gibi Türk süt ürünleri firmaları, bu üç ülkede düzenli ve artan miktarda ayran ihracatı yaparak pazarda güçlü bir konum elde etti.
Suudi Arabistan’a Ayran İhracatı
Suudi Arabistan, Türk ayranı ihracatı için en büyük ve en karlı pazarlardan biri. Özellikle Riyad, Cidde, Dammam ve Mekke gibi büyük şehirlerde Türk restoranları, fast food zincirleri ve hatta yerel kahvehaneler ayranı menüye eklemeye başladı. Pınar Gıda, Suudi Arabistan’ın perakende devleri olan Lulu Hypermarket, Carrefour Saudi, Tamimi Market ve Panda gibi zincirlere doğrudan tedarik yapıyor. Şirketin 1 litrelik PET şişelenmiş ayranı, 16 ila 20 SAR (4.25 – 5.30 USD) arasında perakende satılıyor. Sütaş ise özellikle iç kesimlerde yerel distribütörler aracılığıyla dağıtım yapıyor ve fiyat performans dengesiyle tercih ediliyor. Eker Süt, modern üretim tesisleri ve soğuk zincir lojistiğiyle biliniyor ve OEM üretim imkanı sunarak Suudi markaları için özel ayran üretimi de yapıyor. Marmara Süt Ürünleri ise düşük tuzlu ve doğal ayran seçenekleriyle sağlık odaklı tüketici kitlesine hitap ediyor.
BAE’ye Ayran İhracatı
Birleşik Arap Emirlikleri’nde Türk ayranına olan talep özellikle Dubai ve Abu Dhabi’de yoğun. Bu şehirlerde yaşayan Türk diasporasının yanı sıra yerel tüketiciler de ayranı sandviç, kebap ve pide ile birlikte tüketiyor. Pınar Gıda, Carrefour UAE, Lulu Hypermarket, Spinneys ve Waitrose gibi zincirlerde raflarda geniş yer kaplıyor. 1 litrelik ayran şişesi 14 ila 17 AED (3.70 – 4.50 USD) arasında satılıyor. Sütaş ve Eker Süt de aktif olarak ihracat yapıyor. Ayrıca BAE’deki Türk restoranları, büyük miktarlarda ayranı toptan alarak menülerinde sunuyor. E-ticaret platformları olan Amazon.ae, Noon.com ve Instashop aracılığıyla da satışlar artıyor. BAE’de özellikle hediye kutuları içinde yer alan kahvaltılık setlerde ayran da yer alıyor.
Mısır’a Ayran İhracatı
Mısır’da geleneksel olarak “laban rayeb” adı verilen mayalı süt ürünü tüketilse de, Türk ayranının daha kremalı, köpüklü ve tuz dengesi iyi olması, tüketici tarafından farklı bir deneyim sunuyor. Pınar Gıda, Mısır’ın büyük perakende zincirleri olan Carrefour Egypt, Lulu Hypermarket, Spinneys ve Metro Cash & Carry’ye ayran tedarik ediyor. 1 litrelik şişe 180 ila 240 EGP arasında satılıyor. Sütaş ise özellikle Kahire, İskenderiye ve Gize gibi büyük şehirlerde Türk mağazaları ve bakkallar aracılığıyla dağıtım yapıyor. Eker Süt, toptan satışlarda güçlü bir konuma sahip ve yerel dolum tesislerine büyük ambalajlarda (5 lt ve 10 lt) ayran ihraç ediyor. Mısır’da ayran özellikle Türk restoranlarında, kebapçılar ve fast food mekanlarda tercih ediliyor. Ramazan ayında iftar sofralarında tüketimi katlanıyor.
Ambalaj ve Üretim Özellikleri
İhracat yapılan ayran genellikle 1 litrelik PET şişelerde satılıyor. Bazı markalar 250 ml ve 500 ml küçük boy ambalajlarla da pazarlanıyor. 5 litrelik bidonlar ise restoranlar ve oteller için tercih ediliyor. Tüm ambalajlarda Arapça etiketleme zorunludur ve şu bilgiler yer almalıdır:
- Ürün adı (Ayran – عيران)
- İçerik listesi
- Raf ömrü
- Üretim ve son tüketim tarihi
- Menşei (Made in Turkey / مصنوع في تركيا)
- HALAL sertifikası logosu
- Üretici firma bilgisi
Gıda ile temas eden ambalaj malzemelerinin E5 uyumlu olması, ihracat sürecinde büyük önem taşır. Ayran, pastörize süt, su ve tuz ile üretilir ve hijyenik ortamda şişelenir. Raf ömrü genellikle 21 ila 30 gün arasında değişir ve ürünler 2°C ile 6°C arasında soğuk zincir altında taşınır.
Dağıtım Kanalları
- Süpermarket ve Perakende Zincirleri:
- Suudi Arabistan: Lulu, Carrefour, Tamimi, Panda
- BAE: Carrefour, Lulu, Spinneys, Waitrose
- Mısır: Carrefour, Lulu, Spinneys, Metro
- Türk ve Ortadoğu Gıda Mağazaları:
- Turkish Food Market, Al Safa Foods, Anatolia Delight
- E-Ticaret Platformları:
- Amazon.sa, Noon.com, Jamalon, Jumia.eg, Instashop
- Restoran ve Kurumsal Dağıtım:
- Türk restoranları, fast food zincirleri, oteller
İhracat İçin Gerekli Belgeler
- Tarım ve Orman Bakanlığı onaylı sağlık raporu
- Menşei belgesi (TESK)
- HALAL sertifikası (resmi kurum onaylı)
- Ambalajda Arapça etiket
- Gümrük beyannamesi
- Soğuk zincir taşıma belgesi
- Ülke özel kurallarına uyum (SFDA, ESMA, EFDA)
Tüketici Tercihleri ve Trendler
- En çok satan ambalaj: 1 litrelik PET şişe
- Tercih edilen özellikler: Köpüklü, kremalı, dengeli tuz oranı
- Kullanım alanları: Kebap, pide, sandviç, yemek eşliğinde
- Hediye kültürü: Kahvaltılık setlerinde yer alıyor
- Marka güveni: Pınar, Sütaş ve Eker önde
Sonuç: Türk Ayranı, Orta Doğu ve Mısır Sofralarında Yer Alıyor
Suudi Arabistan, BAE ve Mısır gibi ülkelerde Türk ayranı, artık sadece bir içecek değil, aynı zamanda bir lezzet deneyimi ve kültür temsilcisi haline geldi. Pınar, Sütaş, Eker, Marmara Süt ve KOSÜT gibi firmalar, kaliteli üretim, doğru dağıtım stratejileri ve güçlü marka bilinirliğiyle bu pazarlarda başarı yakalıyor. Özellikle soğuk yaz aylarında ve Ramazan döneminde tüketim zirveye çıkıyor.
İhracat yapmak isteyen üreticilerin, e-ticaret, OEM üretim, hediye setleri ve soğuk zincir lojistiği gibi alanlarda farklılaşma yaparak bu pazarlarda kalıcı bir yer edinebileceği açıkça görülüyor.