Suudi Arabistan’da Türk dondurma ihracatı: Paketli dondurma ve külah ihracatı yapanlar

Suudi Arabistan’da Türk dondurma ihracatı son yıllarda dikkat çekici bir yükseliş gösterdi ve özellikle büyük şehirler olan Riyad, Cidde, Dammam ve Mekke’de Türk dondurması büyük bir popülerlik kazandı. Suudi Arabistan’ın sıcak iklimi, genç nüfus yapısı ve soğuk tatlılara olan yüksek talep, dondurma sektöründe ciddi bir pazar oluşturdu. Bu süreçte Türk dondurması, lezzeti, kremalı kıvamı, doğal malzemeleri ve kültürel yakınlığı nedeniyle yerel tüketici tarafından benimsendi. Özellikle Türk dizilerinde sıkça görülen “dondurma tezgahı” sahnesi, sosyal medyada paylaşılan videolar ve Suudi Arabistan’daki Türk restoranlarının artması, Türk dondurmasına olan ilgiyi doğrudan etkiledi. Bu bağlamda paketli dondurma ve külah dondurma ihracatı yapan Türk firmalar, Suudi pazarında önemli bir yer edindi. Bu pazarda en çok tercih edilen markalar arasında Mado, Hacı Bekir, Gözde, Dondurma 1887, Yeni Mado ve küçük ölçekli ancak ihracat yapan yerel üreticiler yer alıyor. Mado özellikle Cidde ve Riyad’daki mağazalarıyla biliniyor ve şirketin paketli dondurma ürünleri Carrefour, Lulu Hypermarket, Tamimi Market ve Panda gibi büyük perakende zincirlerinde raflarda geniş yer kaplıyor. Şirketin sade, fındık, fesleğen ve kaymaklı dondurma çeşitleri büyük rağbet görüyor. Paketli ürünler 500 ml ve 1 litrelik kaplarda satılıyor ve fiyatı 22 AED ile 34 AED arasında değişiyor. Mado ayrıca OEM üretim yaparak Suudi markalar için özel dondurma üretimi de gerçekleştiriyor.

Hacı Bekir ise özellikle geleneksel lezzetleriyle biliniyor ve İstanbul’daki tarihi mağazasının imajı, Suudi Arabistan’da da güven oluşturuyor. Şirketin fındık ezmesi, kaymak ve sade dondurma ürünleri özellikle hediye olarak alınıyor. 500 ml’lik paketler 24 AED ile 36 AED arasında satılıyor ve bu fiyatlar premium segmentte değerlendiriliyor. Gözde Dondurma ise özellikle paketli dondurma ihracatı yapan bir üretici olarak biliniyor ve modern üretim tesisleriyle soğuk zincir lojistiği konusunda güçlü bir altyapıya sahip. Şirketin 1 litrelik dondurma kutuları toptan satışlarda 14 AED ile 18 AED arasında ithalatçılara satılıyor ve perakendede 26 AED ile 32 AED arasında satışa sunuluyor. Dondurma 1887 ise genç nesle hitap eden modern tasarımlı ambalajları ve doğal içerikli ürünleriyle öne çıkıyor. Şirketin “kaymaklı fındık”, “sade süt”, “çikolatalı fındık” ve “fesleğenli” dondurma çeşitleri özellikle Cidde ve Riyad’da tercih ediliyor. Yeni Mado ise Mado grubunun ihracat kolu olarak faaliyet gösteriyor ve özellikle Suudi Arabistan’ın iç kesimlerinde dağıtım ağı oluşturdu. Küçük ölçekli üreticilerden bazıları ise özel olarak külah dondurma ihracatı yapıyor ve bu ürünler genellikle Türk restoranlarında servis amacıyla alınıyor.

Paketli dondurma ihracatı yapan firmalar genellikle 500 ml, 750 ml ve 1 litrelik PET veya alüminyum kaplarda üretim yapıyor. Ambalajlarda Arapça etiketleme zorunlu olup ürün adı, içerik listesi, raf ömrü, menşei bilgisi ve HALAL logosu bulunmak zorunda. Gıda ile temas eden ambalaj malzemelerinin E5 uyumlu olması da ihracat sürecinde büyük önem taşıyor. Raf ömrü genellikle 12 ila 18 ay arasında değişiyor ve ürünler -18°C’de soğuk zincir altında taşınmalı. Külah dondurma ihracatı ise daha özel bir alandır ve genellikle dondurulmuş halde, özel ambalajlarda ve büyük miktarlarda yapılır. Bu ürünler genellikle Suudi Arabistan’daki Türk dondurma dükkanlarında veya restoranlarda servis amacıyla kullanılıyor. İhracat yapan üreticiler bu külahları dondurulmuş olarak 100’lük veya 200’lük kutularda ihraç ediyor ve her bir külahın fiyatı üretim aşamasında 0.80 AED ile 1.30 AED arasında değişiyor. Perakendede bu külahlar 3.50 AED ile 5.50 AED arasında satılıyor. Dağıtım kanalları açısından bakıldığında paketli dondurma hem büyük perakende zincirlerinde hem de küçük bakkallarda satılıyor. Carrefour, Lulu Hypermarket, Tamimi Market, Panda ve BinDiyaf gibi zincirlerde Türk dondurması için ayrı raflar ayrılıyor ve özellikle Ramazan ayında bu rafların büyüklüğü katlanıyor. Ayrıca Cidde, Riyad ve Dammam’daki Türk gıda mağazaları, Ortadoğu bakkalları ve lüks marketlerde bu ürünler yoğun şekilde bulunuyor. Turkish Delight, Anatolia Foods, Al Safa Foods gibi mağazalar Türk dondurması için ana dağıtım noktaları haline geldi. E-ticaret platformları olan Amazon.sa, Noon.com, Jamalon ve Talabat Grocery aracılığıyla da satışlar artıyor. Özellikle şehir merkezlerinde yaşayan genç nesil, online siparişlerle Türk dondurmasını alıyor ve bu kanalın payı her geçen yıl artıyor.

Fiyatlandırma açısından Türk dondurması yerel ürünlerden biraz daha yüksek seyrediyor ancak bu fark kalite, ambalaj ve marka güveni nedeniyle tüketici tarafından kabul ediliyor. İhracat yapan üreticiler genellikle 200 ila 1000 adet arasında minimum sipariş miktarı (MOQ) belirliyor. Dağıtım için yerel bir distribütörle iş birliği yapılıyor veya doğrudan ithalatçıya satış gerçekleştiriliyor. Lojistik olarak denizyolu taşımacılık tercih ediliyor ve Türkiye’den Cidde, Dammam veya Riyad limanlarına ortalama 12 ila 18 gün süren bir yolculukla ürün ulaşıyor. Soğuk zincirin korunması bu süreçte büyük önem taşıyor ve ürünler -18°C’de sabit sıcaklıkta taşınmalı. İhracat için gerekli belgeler arasında Tarım ve Orman Bakanlığı onaylı sağlık raporu, menşei belgesi, HALAL sertifikası, ambalajda Arapça etiketleme ve gümrük beyannamesi yer alıyor. Suudi Gıda ve İlaç İdaresi (SFDA) kurallarına uyum sağlanmalı. Ambalajlarda yağ ayrılması olmaması için üretim ve taşıma koşulları dikkatle kontrol edilmeli. Suudi tüketiciler özellikle cam benzeri PET kutu, lüks ambalaj, hediye kutusu ve marka bilinirliği yüksek ürünler tercih ediyor. Ramazan ayında talep zirveye çıkıyor ve özellikle iftar sonrası tüketimde dondurma büyük yer kaplıyor. Bu dönemde Mado, Hacı Bekir ve Gözde gibi markalar özel kampanyalarla pazar paylarını artırıyor. Suudi Arabistan’da Türk dondurma pazarı henüz tam olarak doygunlaşmamış durumda ve özellikle iç kesimlerde daha fazla dağıtım ağı kurulabilir. İhracat yapmak isteyen üreticilerin özellikle yerel distribütörlerle iş birliği yapması, Arapça pazarlama materyalleri oluşturması, e-ticaret kanallarına girmesi ve soğuk zincir lojistiği konusunda profesyonel ortaklarla çalışması büyük avantaj sağlıyor. Suudi Arabistan’da artan orta sınıf, soğuk tatlılara olan talep ve Türk markalarına duyulan güven, bu pazarın önümüzdeki yıllarda daha da büyümesini bekletiyor.